ઘર લેશન ધોરણ 5

           અભ્યાસ કૌશલ્યો અથવા અભ્યાસ વ્યૂહરચના એ શીખવા માટે લાગુ પાડવામાં આવેલ અભિગમ છે. અભ્યાસ કૌશલ્યો એ કૌશલ્યોની શ્રેણી છે જે નવી માહિતીને ગોઠવવા અને લેવાની, માહિતી જાળવી રાખવાની અથવા મૂલ્યાંકનો સાથે વ્યવહાર કરવાની પ્રક્રિયાનો સામનો કરે છે. તે અલગ તકનીકો છે જે સામાન્ય રીતે ટૂંકા સમયમાં શીખી શકાય છે અને અભ્યાસના તમામ અથવા મોટાભાગના ક્ષેત્રો પર લાગુ કરી શકાય છે. વધુ વ્યાપક રીતે, કોઈપણ કૌશલ્ય જે વ્યક્તિની અભ્યાસ કરવાની, જાળવી રાખવાની અને માહિતી યાદ રાખવાની ક્ષમતાને વેગ આપે છે જે પરીક્ષામાં મદદ કરે છે અને પાસ કરે છે તેને અભ્યાસ કૌશલ્ય કહી શકાય, અને તેમાં સમય વ્યવસ્થાપન અને પ્રેરક તકનીકોનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

           કેટલાક ઉદાહરણો નેમોનિક્સ છે, જે માહિતીની યાદીને જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે; અસરકારક વાંચન; એકાગ્રતા તકનીકો;[1] અને કાર્યક્ષમ નોંધ લેવા.

            અભ્યાસ કૌશલ્યોના સામાન્ય સ્વભાવને કારણે, તેથી, તેઓ અભ્યાસના ચોક્કસ ક્ષેત્ર (દા.ત. સંગીત અથવા ટેક્નોલોજી) માટે વિશિષ્ટ હોય તેવી વ્યૂહરચનાથી અને વિદ્યાર્થીમાં રહેલી ક્ષમતાઓથી અલગ હોવા જોઈએ, જેમ કે બુદ્ધિમત્તાના પાસાઓ અથવા શીખવાની શૈલીઓ. . જો કે, વિદ્યાર્થીઓએ અભ્યાસ કરવા માટેના તેમના રીઢો અભિગમ વિશે પ્રારંભિક સમજ મેળવવી તે આમાં નિર્ણાયક છે, જેથી તેઓ નવી તકનીકો શીખવાની ગતિશીલતા અને વ્યક્તિગત પ્રતિકારને વધુ સારી રીતે સમજી શકે.

            એક પદ્ધતિ જે અભ્યાસના વિષય સાથે પ્રથમ ક્રિયાપ્રતિક્રિયા દરમિયાન ઉપયોગી છે તે REAP પદ્ધતિ છે. આ પદ્ધતિ વિદ્યાર્થીઓને ટેક્સ્ટની તેમની સમજને સુધારવામાં અને લેખકના વિચાર સાથે જોડવામાં મદદ કરે છે. REAP એ રીડ, એન્કોડ, એનોટેટ અને મનન માટે ટૂંકું નામ છે.

વાંચો: વિચારને સમજવા માટે વિભાગ વાંચો.

એન્કોડ: લેખકના પરિપ્રેક્ષ્યમાંથી વિદ્યાર્થીના પોતાના શબ્દોમાં વિચારને સમજાવવું.

ટીકા: વિવેચનાત્મક સમજણ અને અન્ય સંબંધિત નોંધો સાથે વિભાગની ટીકા કરવી.

મનન: વિચાર કરીને, અન્ય લોકો સાથે ચર્ચા કરીને અને સંબંધિત સામગ્રી વાંચીને તેઓ શું વાંચે છે તેના વિશે મનન કરવું. આમ તે સમીપસ્થ વિકાસના ક્ષેત્રના વિસ્તરણ અને પરિપૂર્ણતાની શક્યતાને મંજૂરી આપે છે.

           એનોટેટિંગ અને એન્કોડિંગ સામગ્રીને સંક્ષિપ્ત અને સુસંગત જ્ઞાનમાં પુનઃપ્રક્રિયા કરવામાં મદદ કરે છે જે જ્ઞાનના અર્થપૂર્ણ પ્રતીકાત્મક ભંડોળમાં ઉમેરો કરે છે. ચોક્કસ એનોટેશન, ઓર્ગેનાઈઝિંગ પ્રશ્ન એનોટેશન, ઈરાદાપૂર્વકની ટીકા અને પ્રોબ એનોટેશન એ ઉપયોગમાં લેવાતી કેટલીક ટીકા પદ્ધતિઓ છે.

            પુસ્તકોમાંથી બિનસલાહભર્યા અભ્યાસ કરતી વખતે મુખ્ય માહિતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા માટે વપરાતી પદ્ધતિ PQRST પદ્ધતિ છે. આ પદ્ધતિ માહિતીને એવી રીતે પ્રાથમિકતા આપે છે કે જે તેમને પરીક્ષામાં તે માહિતીનો ઉપયોગ કરવા માટે કેવી રીતે કહેવામાં આવશે તેનાથી સીધો સંબંધ રાખે છે. PQRST એ પૂર્વાવલોકન, પ્રશ્ન, વાંચન, સારાંશ, પરીક્ષણ માટે ટૂંકું નામ છે.

પૂર્વાવલોકન: વિદ્યાર્થી મુખ્ય શીર્ષકો અથવા અભ્યાસક્રમના મુદ્દાઓ પર નજર કરીને શીખવા માટેના વિષયને જુએ છે.

પ્રશ્ન: વિદ્યાર્થી વિષય(વિષયો)ની સંપૂર્ણ તપાસ કર્યા પછી જવાબ આપવા માટે પ્રશ્નો બનાવે છે.

વાંચો: વિદ્યાર્થી સંબંધિત સામગ્રી દ્વારા વાંચે છે, તે માહિતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે જે અગાઉ ઘડવામાં આવેલા પ્રશ્નો સાથે શ્રેષ્ઠ રીતે સંબંધિત છે.

સારાંશ: વિદ્યાર્થી વિષયનો સારાંશ આપે છે, પ્રક્રિયાની તેની પોતાની સમજ લાવીને. આમાં લેખિત નોંધો, સ્પાઈડર ડાયાગ્રામ, ફ્લો ડાયાગ્રામ, લેબલવાળા ડાયાગ્રામ, નેમોનિક્સ અથવા તો વૉઇસ રેકોર્ડિંગનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

કસોટી: વિદ્યાર્થી અગાઉ ડ્રાફ્ટ કરેલા પ્રશ્નોના જવાબ આપે છે, વિષયને વિચલિત અથવા બદલી શકે તેવા કોઈપણ પ્રશ્નો ઉમેરવાનું ટાળે છે.

            દેશભરમાં વિવિધ કોલેજોના વિવિધ અભ્યાસો છે જે દર્શાવે છે કે પીઅર-કમ્યુનિકેશન સારી અભ્યાસની ટેવને જબરદસ્ત રીતે વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. એક અભ્યાસ દર્શાવે છે કે સર્વેક્ષણ કરાયેલા વર્ગોમાં નોંધાયેલા લોકો દ્વારા સરેરાશ 73% સ્કોરમાં વધારો નોંધવામાં આવ્યો હતો.

             વાંચન અથવા સમીક્ષા સામગ્રીને વધુ આકર્ષક અને સક્રિય બનાવવા માટે, શીખનારા સંકેતો બનાવી શકે છે જે પાછળથી યાદને ઉત્તેજિત કરશે. સંકેત એ શબ્દ, ટૂંકું વાક્ય અથવા ગીત હોઈ શકે છે જે શીખનારને આ પ્રોમ્પ્ટને ધ્યાનમાં રાખીને ઈરાદાપૂર્વક એન્કોડ કરેલી મેમરીને ઍક્સેસ કરવામાં મદદ કરે છે. મેમરીમાં મદદ કરવા માટે સંકેતોનો ઉપયોગ ઘણા વર્ષોથી લોકપ્રિય છે, જો કે, સંશોધન સૂચવે છે કે અન્ય લોકો દ્વારા બનાવેલા સંકેતોને અપનાવવા એ સંકેતો જેટલા અસરકારક નથી જે શીખનારાઓ પોતે બનાવે છે.

               પરીક્ષાઓ અથવા અન્ય પ્રમાણિત મેમરી રિકોલ પરિસ્થિતિઓની તૈયારી કરતી વખતે સ્વ-પરીક્ષણ એ બીજી અસરકારક પ્રથા છે. ઘણા વિદ્યાર્થીઓ ફક્ત પાઠ્યપુસ્તકના ફકરાઓ અથવા સામગ્રીઓનું ફરીથી વાંચન કરીને પરીક્ષાની તૈયારી કરે છે. જો કે, સંભવ છે કે વિદ્યાર્થીઓએ તાજેતરમાં અથવા વારંવાર સમીક્ષા કરી હોય તેવા ફકરાઓ સાથે વિદ્યાર્થીઓની વધુ પડતી પરિચિતતાને કારણે આ સમજણની ખોટી સમજ પેદા કરી શકે છે. તેના બદલે, 2006 માં, રોડિગર અને કાર્પિકે ઇતિહાસની પરીક્ષાઓમાં આઠમા ધોરણના વિદ્યાર્થીઓના પ્રદર્શનનો અભ્યાસ કર્યો. તેમના પરિણામો દર્શાવે છે કે જે વિદ્યાર્થીઓએ ફક્ત વિષયોની સમીક્ષા કરવા અથવા ફરીથી વાંચવાને બદલે તેઓ શીખ્યા હતા તે સામગ્રી પર પોતાનું પરીક્ષણ કર્યું હતું તેઓ વધુ સારી અને લાંબા સમય સુધી ટકાવી રાખતા હતા. ટેસ્ટિંગ ઇફેક્ટ શબ્દનો ઉપયોગ મેમરી પ્રભાવમાં આ વધારાને વર્ણવવા માટે થાય છે.