GSEB 11th SP study material

વિભાગ B : પ્રગ્નસંગ્રહ 3

(વાણિજ્ય પત્રવ્યહાર : પ્રકરણ 1થી 4)

નીચેના પ્રશનોના એક વાક્યમાં ઉત્તર આપો : [ પ્રત્યેકનો 1 ગુણા

(1) સંચારની પ્રક્રિયા માટે અંગ્રેજીમાં વપરાતો શબ્દ લૅટિન ભાષાના ક્યાં શબ્દ ઉપરથી પ્રયોજાયો?

उत्तर: इंग्रजीमध्ये संवादाच्या प्रक्रियेसाठी वापरला जाणारा लॅटिन शब्द Communicare ('कम्युनिकेर') पासून घेण्यात आला आहे. .

(2) માહિતી સંચારની લેખિત પદ્ધતિ એટલે શું? 

उत्तर: जर माहितीची लेखी स्वरूपात देवाणघेवाण केली गेली तर त्याला लेखी माहिती संकलन पद्धत म्हणतात.

(3) મૌખિક માહિતી સંચાર શા માટે આધારભૂત ગણાતો નથી ?

उत्तर: लिखित पुराव्यांच्या अभावामुळे मौखिक माहिती संप्रेषणाला आधारभूत मानले जात नाही.

(4) લેખિત માહિતી સંચાર પદ્ધતિમાં પ્રતિભાવ શા માટે વિલંબિત રહે છે

उत्तर: लेखी संप्रेषण प्रणाली प्रत्यक्ष नाही तर अप्रत्यक्ष आहे. म्हणून यातील प्रतिसाद विलंबित होतो.

(5) માહિતી સંચાર એટલે શું? 

उत्तर: माहिती संप्रेषण ही माहितीची देवाणघेवाण करण्याची प्रक्रिया आहे

(6) સંચારની પ્રક્રિયા માટે અંગ્રેજીમાં વપરાતો શબ્દ કઈ ભાષામાંથી લેવામાં આવ્યો છે?

उत्तर: संवादाच्या प्रक्रियेसाठी इंग्रजीमध्ये वापरला जाणारा शब्द लॅटिन भाषेतून घेण्यात आला आहे.

(7) વાણિજ્યિક-સંચાર એટલે શું?

उत्तर: जर माहिती संप्रेषण व्यावसायिक उद्देशांसाठी वापरायचे असेल तर त्याला व्यावसायिक संप्रेषण म्हणतात.

(8) માહિતી સંચાર પ્રક્રિયાના આધારસ્તંભો કોણ છે? 

उत्तर: बोलणारा आणि ऐकणारा हे संवादाच्या प्रक्रियेचे आधारस्तंभ आहेत.

(9) માહિતીસંચારની પ્રક્રિયા કોને અનુલક્ષીને હાથ ધરવામાં આવે છે ?

उत्तर: माहितीच्या संवादाची प्रक्रिया माहिती ऐकणाऱ्याला (श्रोत्याला) लक्षात घेऊन केली जाते.

(10) માહિતી સંચારની પ્રક્રિયા ક્યારે સુપેરે પડી ગણાય? 

उत्तर: जेव्हा वक्ता श्रोत्याच्या प्रतिसादावर समाधानी असतो, तेव्हा माहितीच्या संवादाची प्रक्रिया उत्कृष्ट मानली जाते.

(11) લેખિત માહિતી સંચારની પદ્ધતિમાં કયું તત્ત્વ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે ?

उत्तर: लेखन शैली आणि शब्दांची योग्य निवड लिखित संप्रेषणाच्या पद्धतीत महत्वाची भूमिका बजावतात.

(12) માહિતી સંચારની બે પ્રચલિત પદ્ધતિ દર્શાવો.

उत्तर: मौखिक माहितीसंचार आणि लिखित माहितीसंचार ही संवादाच्या दोन प्रचलित पद्धती आहेत.

(13) માહિતી સંચારમાં પારંગત થવા માટે કયા ચાર પ્રકારનાં કૌશલ્યોનો પ્રયોગ થાય છે?

उत्तर: ऐकणे, बोलणे, वाचन आणि लेखन ही माहिती संप्रेषणात तज्ञ होण्यासाठी वापरली जाणारी मूलभूत चार प्रकारची कौशल्ये आहेत.

(14) વાણિજ્ય હેતુસર થતા માહિતીસંચાર માટે કઈ પદ્ધતિ ઉપયોગમાં લેવાય છે ?

उत्तर: लिखित पद्धतीचा वापर व्यावसायिक माहितीच्या संप्रेषणासाठी केला जातो.

(15) સમૂહ - સંચારનાં બે પ્રચલિત માધ્યમોનાં નામ આપો. 

उत्तर: टीव्ही आणि रेडिओ हे जनसंवादाचे दोन प्रचलित माध्यम आहेत. '

(1) આજના યુગમાં ‘સ્થળ’ અને ‘સમય’ની સીમાઓને કોણે લગભગ ખતમ કરી નાખી છે? 

उत्तर: आजच्या युगात, आधुनिक पद्धती आणि संवादाच्या साधनांद्वारे 'स्थान' आणि 'वेळ' च्या सीमा जवळजवळ संपुष्टात आल्या आहेत.

(2) ઇન્ટરનેટના આગમન બાદ ક્યા પ્રકારની પત્રવ્યવહારની અત્યંત આધુનિક સેવાનો પ્રારંભ થયો?

उत्तर: इंटरनेटच्या आगमनानंतर, ई-मेल सारखी अतिशय आधुनिक पत्रव्यवहार सेवा सुरू झाली.

(૩) કોણ વેપાર-ધંધાના ક્ષેત્રમાં મહત્ત્વનું અંગ બની ગયું છે , 

उत्तर: पत्रव्यवहार हा व्यवसाय जगताचा एक महत्त्वाचा भाग बनला आहे

(4) પત્રવ્યવહારના પ્રકારો જણાવો.

उत्तर: पत्रव्यवहाराचे मुख्यतः दोन प्रकार आहेत: (१) औपचारिक पत्र (२) अनौपचारिक पत्र.

(5) કયા પત્રો ઓપચારિક પત્રો તરીકે ઓળખાય છે ?

उत्तर: प्रशासकीय, व्यवसाय तसेच सरकारी बाबींसाठी लिहिलेली पत्रे औपचारिक पत्रे म्हणून ओळखली जातात.

(6) કયા પ્રકારના પત્રો લખવાનો એક નિશ્ચિત ઢાંચો હોય છે? 

उत्तर: औपचारिक पत्र लिहिण्यासाठी एक निश्चित साचा आहे.

(7) ઑફિશિયલ પત્રો કોને કહેવામાં આવે છે ?

उत्तर: प्रशासकीय बाबींसाठी सरकारी संस्थांना लिहिलेल्या पत्रांना ऑफिशियल पत्र म्हणतात.

(8) અસરકારક વાણિજ્યિક પત્રવ્યવહાર કોને કહી શકાય?

उत्तर: पत्र ज्या व्यावसायिक हेतूसाठी लिहिले असेल; तो हेतू ते पत्र सिद्ध करत असेल तर त्याला परिणामकारक व्यावसायिक पत्रव्यवहार असे म्हणतात.

(9) વાણિજ્યિક પત્ર કેવાં લક્ષણો ધરાવતો હોવો જોઈએ?

उत्तर: व्यावसायिक पत्रात प्रभावी व्यावसायिक पत्रव्यवहाराची वैशिष्ट्ये असावीत. .

(10) અસરકારક વાણિજ્યિક પત્રવ્યવહારની લેખનશૈલી કેવી હોવી જોઈએ.

उत्तर: प्रभावी व्यावसायिक पत्रव्यवहाराची लेखनशैली साधी, सरळ आणि ग्राहकाभिमुख असावी.

(11) ક્યારે પત્ર મેળવનારના મનમાં દ્વિધા ઊભી થાય છે ? 

उत्तर: जेव्हा व्यावसायिक पत्रात अपूर्ण माहिती असते, तेव्हा मनात एक दुविधा निर्माण होते.

(12) પત્રલેખનમાં કેવા પ્રકારનો અભિગમ ફાયદાકારક છે ? 

उत्तर: पत्र लेखनासाठी वाचकभिमुख आणि सकारात्मक दृष्टीकोन नेहमीच एक फायदा असतो

(13) વાણિજ્યિક પત્રનું લખાણ ભાષા અને હકીકતની દષ્ટિએ કેવું હોવું જોઈએ ?

उत्तर: व्यावसायिक पत्राचा मजकूर भाषा आणि वस्तुस्थितीचा दृष्टिकोनाने त्यात नेहमी अचूकता असावी.

(14) કયા પ્રકારની લેખનશૈલીમાં પત્રની જમણી બાજુનો ભાગ બિલકુલ ખાલી લાગે છે ? શા માટે ?

उत्तर: फुल्ली ब्लॉक शैलीमध्ये पत्राची उजवी बाजू पूर्णपणे रिकामी दिसते, कारण पत्रातील सर्व माहिती पत्राच्या डाव्या बाजूला दर्शविली आहे.

(15) પત્રલેખનની સૌથી આધુનિક શૈલી તેમજ સૌથી પ્રચલિત શૈલી જણાવો.

उत्तर: फुल्ली ब्लॉक शैली ही पत्र लिहिण्याची सर्वात आधुनिक शैली (पध्दत) आहे, तर मॉडीफाय ब्लॉक शैली (पध्दत) ही पत्र लिहिण्याची सर्वात लोकप्रिय शैली आहे.

(1) ક્યો પત્ર વેપાર ઉપર વિપરીત અસર પાડી શકે છે?

उत्तर: जे पत्र दिसायला लक्षवेधी नाही, त्याचा व्यापारावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो..

(2) હસ્તલિખિત પત્રોનો ઉપયોગ ક્યાં થાય છે?

उत्तर: हस्तलिखित पत्र वैयक्तिक पत्रव्यवहारासाठी (अनौपचारिक पत्रव्यवहार) वापरली जातात.

(3) કયૂટરથી પ્રિન્ટિંગ થતા વાણિજ્યિક પત્ર માટે ક્યા માપના કાગળનો ઉપયોગ થાય છે ?

उत्तर: A-4 आकाराचा कागद संगणकावरून व्यावसायिक पत्र छपाईसाठी वापरला जातो.

(4) A-4 સાઇઝના કાગળનું માપ ઇંચમાં જણાવો.

उत्तर: A-4 आकाराच्या कागदाचे परिमाण 8.3 "X 11.7" इंच आहे 

(5) કયા રંગના કાગળનો ઉપયોગ વાણિજ્યિક પત્રલેખન માટે કરવામાં આવે છે?

उत्तर: सामान्यतः पांढऱ्या रंगाचा कागद व्यावसायिक पत्र लेखनासाठी वापरला जातो.

(6) વેપારના ઉદ્દેશ માટેના પત્રો શેના ઉપર લખાય છે?

उत्तर: व्यवसायासाठी पत्रे संगणकावर लिहिली जातात आणि प्रिंटरद्वारे छापली जातात..

(7) સામાન્ય રીતે પત્રમાં બે લાઇનો વચ્ચે કેટલી જગ્યા રાખવામાં આવે છે?

उत्तर: सामान्यत: 1.0, 1.15 किंवा 1.5 सेमी एका पत्रात दोन ओळींमध्ये ठेवले जाते.

(8) વાણિજ્યિક પત્રને વધુમાં વધુ કેટલી ગડી આપી શકાય? 

उत्तर: एक व्यावसायिक पत्राला जास्तीत जास्त तीन पट (घड्या) दिले जाऊ शकते

(9) પરબીડિયાનો કાગળ કેવો હોવો જોઈએ? 

उत्तर: लिफाफाचा कागद उच्च दर्जाचा आणि पत्रासाठी वापरला जाणाऱ्या कागदाच्या अनुरूप असावा.

(10) વાણિજ્યિક પત્રમાં જમણી બાજુ હાંસિયો કેટલા માપનો રાખવામાં આવે છે. 

પ્રકરણ 4

(1) વાણિજ્યિક સંચારની પ્રક્રિયા ક્યારે ફળદાયક બને છે ?

उत्तर: व्यावसायिक संवादाची प्रक्रिया फलदायी ठरते जेव्हा पत्र दिसायला चांगले आणि ते योग्यरित्या लिहिले जाते.

(2) પત્રના કયા ભાગને મરજિયાત ભાગ પણ કહી શકાય? 

उत्तर: पत्राचा अधूनमधून भाग देखील पर्यायी भाग म्हणता येईल.

(3) વાણિજ્યિક પત્રના મુખ્ય ભાગોમાં પ્રથમ ભાગ અને અંતિમ ભાગ જણાવ

उत्तर: शीर्षक व्यावसायिक पत्राच्या मुख्य भागाचा पहिला भाग आहे आणि स्वाक्षरी हा शेवटचा भाग आहे.

(4) પત્રના મુખ્ય ભાગો પૈકી કયો ભાગ પેઢીની ઓળખ પૂરી પાડવાનું કામ કરે છે.

उत्तर: पत्राच्या मुख्य भागाचा पहिला भाग शीर्षक पेढीची ओळख पुरवण्याचे काम करतो.

(5) શીર્ષક કાગળનો કેટલા કરતાં વધુ ભાગ આવરી ન લે તેની તકેદારી રાખવા આવે છે ?

उत्तर: शीर्षक हे एका व्यावसायिक पत्रातील कागदाच्या  पेक्षा जास्त भाग व्यापणार नाही याची काळजी घेतली जाते.

(6) અમેરિકન પદ્ધતિમાં લખાતી તારીખના આંકડા અંગ્રેજીમાં કેવી રીતે લખવા આવે છે ?

उत्तर: अमेरिकन पद्धतीमध्ये लिहिलेल्या तारखेचे आकडे इंग्रजीमध्ये 'Cardinal numbers' मध्ये लिहिण्यात येतात.

(7) બ્રિટિશ પદ્ધતિ પ્રમાણે સંબોધન પછી કયા પ્રકારનું ચિહ્ન મૂકવામાં આવે છે 

उत्तर: ब्रिटिश पद्धतीनुसार संबोधन नंतर स्वल्पविराम (,) ठेवला जातो

(8) વાણિજ્યિક પત્રમાં સમાવતા કાયમી ભાગો પૈકી કયો ભાગ પત્રનું હાર્દ ગણાય છે ?

उत्तर: व्यावसायिक पत्रात समाविष्ट केलेल्या कायमस्वरूपी भागांमध्ये, मुख्य भाग हा पत्राचा हृदय मानला जातो.

(9) પત્રનો મુખ્ય ભાગ સામાન્ય રીતે કેટલા ફકરાઓમાં વહેંચાયેલો હોય છે ? 

उत्तर: पत्राचा मुख्य भाग सहसा तीन परिच्छेदांमध्ये विभागलेला असतो.. 

(10) પત્રમાં અંગત અથવા અન્ય નોંધ ક્યાં દર્શાવાય છે? 

उत्तर: पत्रातील वैयक्तिक किंवा इतर नोंद पत्राची तारीख लिहिल्यानंतर दाखवली जाते.

(11) તા.જા. કલમ એટલે શું?

उत्तर: पत्र लिहिल्यानंतर अतिरिक्त माहिती समाविष्ट करणे आवश्यक असल्यास, पत्र लेखक नवीन लेख वापरून अतिरिक्त माहिती प्रदान करतो.

(12) નીચેનાં સંક્ષિપ્ત રૂપોના મૂળ શબ્દો લખો :

1. Per Pro. અથવા P. P.  2. Mr અને Mrs  3. Esq. 4. Dr અને Prof.  5. Prin. 247 Capt.  6. Col./Cdr.  

7. ता. जा.  8. M/S    9. C.C. to   10. P. S. : 

उत्तर :

1. Per Pro. અથવા P. P. એટલે Per Procurationem

2. Mr એટલે Mister અને Mrs એટલે Mistress 

3. Esq. એટલે Esquire 

4. Dr એટલે Doctor અને Prof. એટલે Professor 

5. Prin. એટલે Principal અને Capt. એટલે Captain 

6. Col. એટલે Colonel અને Cdr. એટલે Commander 

7. તા. ક. એટલે તાજા કલમ 

8. M/S એટલે Messrs 

9. C.C. to એટલે “Carbon Copy to 

10. P. S. એટલે PostScript

પ્રશ્ન્સંગ્રહ

એ જ્યમાં ઉત્તર આપ  (સેક્રેટરિયલ ઍઢિસ: પ્રકરણ 1થી 4)

પ્રકરણ 1

(1) કંપનીનું વ્યક્તિત્વ કેવા પ્રકારનું છે ?

उत्तर: कंपनीचे व्यक्तिमत्व कृत्रिम आहे.

(2) ભારતમાં આઝાદી પછી કેટલા કંપનીધારાઓ અસ્તિત્વમાં આવ્યા?

उत्तर: भारतात स्वातंत्र्यानंतर वर्ष 1956 आणि वर्ष 2013 या दोन कंपनी कायदे अस्तित्वात आले.

(3) ભારતમાં અત્યારે કયો કંપનીધારો અસ્તિત્વમાં છે ? 

उत्तर: वर्ष 2013 चा कंपनी कायदा सध्या भारतात अस्तित्वात आहे. 

(4) રાજા દશરથના મંત્રી કોણ હતા? 

उत्तर: राजा दशरथचे मंत्री सुमंत होते.

(5) નવા કંપનીધારા મુજબ કંપની સેક્રેટરીની નિમણૂક ક્યારે ફરજિયાત બને છે ?

उत्तर: नवीन कंपनी कायदा, 2013 नुसार, ज्या कंपनीचे 5 कोटी किंवा त्यापेक्षा जास्त भांडवल आहे अशा कंपनीमध्ये कंपनी सचिवाची नियुक्ती अनिवार्य करण्यात आली आहे.

(6) ‘સ્કીબા’ ક્યારે પ્રચલિત હતા? 

उत्तर: रोमन साम्राज्याच्या काळात स्कीबा लोकप्रिय होता. 

(7) સેક્રેટરી શબ્દ શેમાંથી ઊતરી આવ્યો છે? 

उत्तर: सेक्रेटरी हा शब्द मूळ लॅटिन शब्दापासून बनला आहे.. 

(8) કંપની સેક્રેટરીની નિમણૂક કોણ કરે છે? 

उत्तर: कंपनीच्या सचिवाची नियुक्ती संचालक मंडळ करते.

(9) કંપની સેક્રેટરીના કેટલા પ્રકાર પાડી શકાય? 

उत्तर: कंपनी सचिवांचे दोन मुख्य प्रकार आहेत.

(10) કોઈ પણ એક વેપારી મંડળનું નામ આપો. 

उत्तर: चेंबर ऑफ कॉमर्स हे एक प्रकारचे भारतातील व्यारिक मंडळ आहे.

(11) કંપનીમાં કર્મચારીની પસંદગી અને નિમણૂકનું કાર્ય કયા સેક્રેટરીએ કરવાનું હોય છે?

उत्तर: कंपनीतील कर्मचाऱ्यांची निवड आणि नियुक्ती प्रशासकीय सचिवांनी करायची आहे.

(12) બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓના ખરા માલિકો કોણ છે ? 

उत्तर: बहुराष्ट्रीय कंपन्यांमध्ये भांडवल धारण करणारे भागधारक (शेअरधारक) खरे मालक आहेत.

(13) કાયદાએ કંપનીને કેવું સ્વરૂપ આપેલું છે ? 

उत्तर: कायद्याने कंपनीला एक कृत्रिम व्यक्तिमत्व दिले आहे. 

(14) કંપનીના સંચાલનમાં કોનું સ્થાન અગત્યનું છે ? 

उत्तर: कंपनीच्या व्यवस्थापनात सेक्रेटरीचे पद महत्त्वाचे आहे.. 

(15) ભારતની આઝાદી પછી ક્યારે કંપનીધારો અસ્તિત્વમાં આવ્યો ?

उत्तर: कंपनी व्यवस्था भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर 1956 साली अस्तित्वात आली.

(16) ધૃતરાષ્ટ્રના મંત્રી કોણ હતા? 

उत्तर: धृतराष्ट्राचा मंत्री विदुर होता.. 

(17) ‘સ્કીબા’ એટલે શું?

ઉત્તર : रोमन साम्राज्यात, राजांच्या वतीने लिहिणाऱ्या व्यक्तीला 'स्कीबा' म्हणून ओळखले जात असे.

(18) મૂળ લૅટિન શબ્દ સેક્રેટેરિયસનો અર્થ જણાવો. 

उत्तर: सेक्रेटरीयस शब्दाचा मूळ अर्थ ‘गुप्त रहस्याची माहिती देणार’ असा आहे.

(19) કંપની સેક્રેટરીના ક્યા બે પ્રકારો ગણાવી શકાય?

उत्तर: कंपनी सेक्रेटरीचे सरचिटणीस (सामान्य सेक्रेटरी) आणि प्रशासकीय सचिव (वहिवटी सेक्रेटरी) हे दोन प्रकार मानले जाऊ शकतात..

(20) કોણ સંચાલકો અને કંપની વચ્ચે કડીરૂપ બને છે? 

उत्तर: प्रशासकीय सचिव (वहिवटी सेक्रेटरी) हा व्यवस्थापक आणि कंपनी यांच्यातील दुवा आहे.. 

(21) રાજદૂત કાર્યાલયનો સેક્રેટરી બીજા કયા નામથી ઓળખાય છે? 

उत्तर: राजदूत कार्यालयाचे सचिव 'स्थळ दूत' (એલચી) म्हणूनही ओळखले जातात.

(22) વિભાગીય સેક્રેટરી તરીકે કોની નિમણૂક કરવામાં આવે છે ? 

उत्तर: सनदी अधिकारी यांची विभागीय सचिव म्हणून नियुक्ती केली जाते. 

(23) વિદ્યાર્થી મંડળનો સેક્રેટરી બીજા કયા નામથી ઓળખાય છે?

उत्तर: विद्यार्थी संघटनेचे सचिव जी.एस. (सरचिटणीस) म्हणून ओळखला जातो.

(24) કયાં શહેરોમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાના સેક્રેટરી જોવા મળે છે ?

उत्तर: दिल्ली, कोटा, अहमदाबाद इत्यादी मोठ्या शहरांमध्ये शैक्षणिक संस्थेच्या प्रशासनासाठी एक सचिव नियुक्त केला जातो..

(25) ફિક્કીની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી?

उत्तर: FICCI ची स्थापना 1927 साली झाली..

(26) નીચેનાં સંક્ષિપ્ત રૂપોના મૂળ શબ્દો લખો :

1. C.S. 2. G.S. 3. P.A. 4. IAS 5. INTUC 6. ITUC - . 8. C.A. 

उत्तर : 

1. C.S. એટલે Company Secretary

2. G.S. એટલે General Secretary 

3. P.A. એટલે Personal Assistant 

4. IAS એટલે Indian Administrative Service 

5. INTUC એટલે Indian National Trade Union Congress 

6. ITUC એટલે International Trade Union Congress 

7. BCCI એટલે Board of Control for Cricket in India 

8. C.A. એટલે Chartered Accountant

(1) કે.એમ.પી. (KMP) કોને કહેવાય?

उत्तर: कंपनीतील ‘चाबिरूप संचालकीय व्यक्ती’ ला KMP म्हणतात.

(2) નવો કંપનીધારો ક્યારે અમલમાં આવ્યો? 

उत्तर: नवीन कंपनी कायदा 2013 मध्ये लागू झाला.. 

(૩) સેક્રેટરી પાસે પ્રામાણિકતાની અપેક્ષા કેમ રાખવામાં આવે છે?

उत्तर: सचिवांकडून प्रामाणिकपणा अपेक्षित आहे कारण तो कंपनीतील प्रमुख व्यवस्थापकीय व्यक्ती आहे.

(4) સેક્રેટરી માટે ઝડપી નિર્ણયશક્તિ કેવી રીતે ઉપયોગી છે?

उत्तर: जर सचिवांनी त्वरित आणि योग्य निर्णय घेतला तर कंपनीची वेळ, संसाधने आणि ऊर्जा वाचवते..

(5) સેક્રેટરીની નિમણૂક માટે સંચાલક મંડળમાં પસાર કરેલા ઠરાવમાં કઈ બાબતો હોય છે?

उत्तर: सचिवांच्या नियुक्तीसाठी संचालक मंडळाने पारित केलेल्या ठरावामध्ये खालील गोष्टींचा समावेश आहे: (१) नियुक्तीच्या अटी, (२) मोबदल्याच्या रकमेचे स्पष्टीकरण आणि (३) सचिवांचा सदस्य संख्या (मेंबरशिप नंबर)

(8) ફૉર્મ MGT 14 ક્યાં ઉપયોગી છે? 

उत्तर: MGT 14 फॉर्म कंपनी सेक्रेटरीच्या नियुक्तीसाठी उपयुक्त आहे. 

(7) નેતાગીરીમાં કયા ગુણો હોવા જોઈએ?

उत्तर: नेतृत्वात कल्पकता, पुढाकार, सहकार्याची भावना, उद्योजकता, आत्मविश्वास इत्यादी गुण असले पाहिजेत..

(8) સેક્રેટરી કંપની વતી બૅન્કમાં ખાતું ક્યારે ખોલાવી શકે?

उत्तर: कंपनीला आस्थापनेचे प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर सचिव कंपनीच्या वतीने बँक खाते उघडू शकतो..

(9) કંપની સેક્રેટરી મહોરનો ઉપયોગ ક્યાં કરી શકે?

उत्तर: सचिव कंपनीच्या विविध कागदपत्रांवर आणि फॉर्मवर कंपनीच्या सर्वसाधारण सीलचा वापर करू शकतो.

(10) સેક્રેટરિયલ ઑડિટની જવાબદારી કોની છે?

उत्तर: विहित नमुन्यात सचिवात्मक लेखापरीक्षण अहवाल दाखल करण्याची जबाबदारी कंपनी सचिवाची आहे..

(11) જાહેર કંપની ધંધો ક્યારે શરૂ કરી શકે? 

उत्तर: एखादी सार्वजनिक कंपनी व्यवसाय सुरू केल्याचे प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर व्यवसाय सुरू करू शकते.

(12) કંપની સેક્રેટરીને કયા કંપનીધારા મુજબ “ચાવીરૂપ સંચાલકીય વ્યક્તિનો દરજ્જો’ આપવામાં આવેલ છે?

उत्तर: नवीन कंपनी कायदा, 2013 नुसार, कंपनी सेक्रेटरीला मुख्य व्यवस्थापकीय व्यक्तीचा दर्जा देण्यात आला आहे

(13) નવા કંપનીધારા વર્ષ 2013 મુજબ કોને બીજા નંબરનું KMP તરીકે સ્થાન મળ્યું છે?

उत्तर: नवीन कंपनी कायदा 2013 नुसार, कंपनी सेक्रेटरीला दुसरा केएमपी म्हणून स्थान देण्यात आले आहे.

(14) સેક્રેટરીના કોઈ પણ ત્રણ ગુણો જણાવો.

उत्तर: सचिवाचे महत्त्वाचे गुण आहेत: (१) चातुर्य आणि चपळता, (२) दूरदृष्टी आणि (३) आत्मविश्वास,,

(15) સેક્રેટરી પાસે કઈ સંસ્થાનું પ્રમાણપત્ર હોવું જોઈએ?

उत्तर: सचिवाकडे इन्स्टिट्यूट ऑफ कंपनी सेक्रेटरीज ऑफ इंडियाचे प्रमाणपत्र असावे.  

(16) વિદેશી ભાષાનું જ્ઞાન કંપની સેક્રેટરીને કઈ રીતે મદદરૂપ થાય છે ?

उत्तर: परदेशी भाषेचे ज्ञान कंपनी सेक्रेटरीला परदेशी कंपन्यांशी करार करण्यास मदत करते..

(17) સેક્રેટરી પાસેથી નિમણૂક વખતે શેનું સંમતિપત્રક લેવું પડે છે ? 

उत्तर: केएमपी म्हणून नियुक्तीसाठी सचिवांकडून संमतीपत्रक घ्यावे लागते.

(18) કંપની સેક્રેટરીની નિમણૂક માટે ફોર્મ MGT 14ની સાથે બીજા કયા દસ્તાવેજો કંપની રજિસ્ટ્રાર પાસે નોંધાવવા પડે છે?

उत्तर: कंपनीच्या रजिस्ट्रारला फार्म MGT-14 सह संचालक मंडळाचा नियुक्ती ठराव आणि केएमपी म्हणून सेक्रेटरी जवळून घेतलेले संमतीपत्रक नोंदणी करावी लागते..

(19) કંપનીમાં વાર્ષિક કેટલા રૂપિયાનું ટર્નઓવર હોય, તો કંપનીએ સામાજિક, જવાબદારીમાં યોગદાન આપવું પડે છે?

उत्तर: कंपनीची वार्षिक उलाढाल 1000 कोटी रुपये असेल तर कंपनीला सामाजिक जबाबदारीमध्ये योगदान द्यावे लागेल.

(20) નવા કંપનીધારા મુજબ કઈ કંપનીઓએ કઈ રીતે સેક્રેટરિયલ ઓડિટ રિપોર્ટ આપવો પડે છે ?

उत्तर : नवा कायदा 2013 नुसार, प्रत्येक मोठ्या कंपनीमध्ये सेक्रेटरीयल ऑडीट रिपोर्ट ठरवलेल्या स्वरूपात द्यावा लागतो.

(21) ટ્રસ્ટી તરીકે કંપની સેક્રેટરીની ફ૨જ જણાવો.

उत्तर : कंपनीच्या मालमत्तेचा यथायोग्य उपयोग व्हावा, देखभाल व्हावी, तसेच जतन व्हावी हे पाहण्याची जबाबदारी सेक्रेटरीची आहे.

22) ટ્રસ્ટી તરીકે કંપની સેક્રેટરીની કઈ જબાબદારી છે? 

उत्तर: कंपनीच्या मिळकतीचे योग्य कागदपत्र आणि त्याची नोंदणी ची सेक्रेटरीची जबाबदारी आहे.

23 સેક્રેટરીની સત્તાઓ અંગેની જોગવાઈ ક્યાં કરવામાં આવે છે?

उत्तर : सेक्रेटरीच्या सत्तेविषयी तरतुदी नियमनपत्रात करण्यात आली आहे.

24) સેક્રેટરીને દંડ કે સજા અથવા બંને પ્રકારની સજા ક્યારે થઇ શકે ?

उत्तर : जेव्हा सेक्रेटरी त्याच्या सत्तेचा दुरुपयोग करून गुप्त नफा किंवा कमिशन मिळवत असेल तेव्हा त्याला दंड किंवा शिक्षा अथवा दोन्ही प्रकारची शिक्षा होऊ शकते.

25) સેક્રેટરી કઈ જોગવાઈનું પાલન ન કરે તો તેને ઓછામાં ઓછો રૂપિયા એક લાખ નો દંડ થઇ શકે છે?

उत्तर : मोठ्या कंपनीचा सेक्रेटरी सेक्रेटरीयल ऑडीट विषयी तरतुदींचे पालन करत नाही तेव्हा त्याला कमीत कमी एक लाख रुपये दंड होवू शकतो.

26.નીચેના સંક્ષિપ્ત રૂપોના મૂળ શબ્દ આપો ?

    1. KMP, 2.C.A., 3. C.S, 4.SEBI, 5.P.P. 6.VAT, 7.S.T.

ઉત્તર : 

1. KMP એટલે Key Managerial Personnel

2. C.A. એટલે Chartered Accountant, 

3. C.S. એટલે Chartered / Company Secretary 

4. SEBI એટલે Security and Exchange Board of India

5. P.F. એટલે Provident Fund 

6. VAT એટલે Value Added Tax

7. S.T. એટલે Service Tax

(1) નોંધણીનું પ્રમાણપત્ર કોણ આપી શકે ? 

उत्तर: कंपनीचे रजिस्ट्रार नोंदणीचे प्रमाणपत्र देऊ शकतात.

(2) પ્રવર્તક કોને કહેવાય? ' 

उत्तर: कंपनी स्थापन करण्यासाठी काम करणाऱ्या व्यक्तींना प्रवर्तक म्हणतात

(3) કંપનીનું વિશિષ્ટ લક્ષણ કયું છે ?

उत्तर: 'स्वतंत्र व्यक्तिमत्व' हे कंपनीचे विशिष्ट वैशिष्ट्य आहे.. 

(4) નિવેદનમાં કોણે સહી કરવી પડે ?

उत्तर: निवेदनावर प्रशासक, व्यवस्थापक किंवा सचिव, अधिवक्ता, चार्टर्ड अकाउंटंट इत्यादींची स्वाक्षरी असणे आवश्यक आहे..

(5) કૉર્પોરેટ ક્ષેત્ર કોને આકર્ષવાની ક્ષમતા ધરાવે છે ? 

उत्तर: कॉर्पोरेट क्षेत्रात व्यावसायिक व्यवस्थापकांना आकर्षित करण्याची क्षमता आहे.. 

(6) પ્રવર્તકનો માનસપુત્ર કોને કહેવાય ? 

उत्तर: कंपनीला प्रवर्तकाचा मानलेला मुलगा (मानसपुत्र) म्हटले जाते. 

(7) નિયમનપત્રમાં કઈ બાબત હોય છે ?

उत्तर. नियमनपत्र कंपनीच्या अंतर्गत वहिवटीचे नीतीनियम आणि त्याविषयीचे कायदे दिलेले असतात.

(8) લઘુતમ ભરણું શા માટે જરૂરી છે?

उत्तर: कंपनीला व्यवसाय सुरू करण्यासाठी किमान आवश्यक भांडवल मिळत राहावे यासाठी किमान भांडवल भरणा आवश्यक आहे.

(9) બ્રિટિશ કૉમન લૉ મુજબ કંપની એટલે શું? 

उत्तर: ब्रिटिश कॉमन लॉ नुसार कंपनी ही कायदेशीर व्यक्ती आहे..

(10) કયા કારણસર કંપનીની મિલકત ઉપર કોઈ પણ શેર -હોલ્ડરનો અધિકાર નથી ?

उत्तर: कंपनीचे वेगळे आणि स्वतंत्र व्यक्तिमत्व असल्याने कंपनीच्या मालमत्तेवर कोणत्याही शेअरधारकाचा अधिकार नाही..

(11) વ્યાવસાયિક મૅનેજરોને કારણે કંપનીની પ્રગતિ પર કેવી અસર થાય છે 

उत्तर: व्यावसायिक व्यवस्थापक कार्यक्षम आणि गतिशील असतात, जे कंपनीला प्रगतीच्या शिखरावर नेऊ शकतात.

(12) કંપની કઈ મૂડીથી ધંધાની શરૂઆત કરી શકે છે? 

उत्तर: कंपनी शेअर किंवा डिबेंचरद्वारे उभारलेल्या भांडवलासह व्यवसाय सुरू करू शकते.

(13) નોધણીનું પ્રમાણપત્ર મેળવવું કઈ કંપનીઓ માટે અનિવાર્ય છે ? 

उत्तर: कंपनी कायद्यांतर्गत नोंदणीकृत खाजगी तसेच सार्वजनिक कंपनीसाठी नोंदणी प्रमाणपत्र मिळवणे अनिवार्य आहे..

(14) નોંધણી પહેલાંનો તબક્કો પૂર્ણ થયા બાદ કયો તબક્કો હાથ ધરાય છે ?

उत्तर: पूर्व नोंदणीचा​​टप्पा पूर्ण झाल्यानंतर, नोंदणीचे प्रमाणपत्र घेण्याचा टप्पा येतो.

(15) જો લઘુતમ ભરણું નિયત મુદતમાં ન ભરાય, તો શું થાય? 

उत्तर: जर निर्धारित वेळेत किमान भरणा दिला गेला नाही, तर कंपनीला त्याच्या अभावामुळे व्यवसाय सुरू करण्याचे प्रमाणपत्र मिळत नाही.

(16) ખાનગી કંપનીનું મહત્ત્વનું લક્ષણ જણાવો.

उत्तर: खाजगी कंपनीकडे मर्यादित सदस्य संख्या तसेच नियंत्रित शेअर फेरबदली असते.

(17) કઈ કંપની નોંધણીનું પ્રમાણપત્ર મેળવ્યા બાદ ધંધો શરૂ કરી શકે છે ? 

उत्तर: नोंदणीचे प्रमाणपत्र मिळाल्यानंतर खासगी कंपनी व्यवसाय सुरू करू शकते 

(18) શા માટે જાહેર કંપનીએ ધંધો શરૂ કરવાનું પ્રમાણપત્ર મેળવવું ફરજિયાત છે ?

उत्तर: सार्वजनिक कंपनीचा समाजावर व्यापक प्रभाव असल्याने, त्याला व्यवसाय सुरू करण्यासाठी प्रमाणपत्र मिळणे बंधनकारक आहे.

(19) કયો દસ્તાવેજ દરેક કંપની માટે પાયાની અને અગત્યની પ્રાથમિક જરૂરિયાત છે ? 

उत्तर: आवेदनपत्र कोणत्याही कंपनीसाठी मूलभूत आणि महत्वाची प्राथमिक आवश्यकता आहे.. 

(20) કંપનીના સંચાલકોમાં કેટલી મહિલા સંચાલક હોવી જરૂરી છે? 

उत्तर: कंपनीमध्ये किमान एक महिला व्यवस्थापक असणे आवश्यक आहे..

(21) કયા સંચાલકે કંપની રજિસ્ટ્રાર સમક્ષ સોગંદનામું રજૂ કરવું પડે છે?

उत्तर: देयक (भरणा करणार) आणि पहिल्या ऑपरेटरला (प्रथम संचालक) कंपन्यांच्या रजिस्ट्रारसमोर प्रतिज्ञापत्र सादर करावे लागते..

(22) કઈ તારીખથી કંપનીની શરૂઆત થયેલી ગણાય છે ?

उत्तर: नोंदणी प्रमाणपत्रात दिलेल्या तारखेपासून कंपनी सुरू झाल्याचे मानले जाते.

(23) લઘુતમ ભરણું કોને કહે છે ?

उत्तर: एखाद्या कंपनीला व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आवश्यक किमान भांडवलाला किमान ठेव असे म्हणतात.

(24) કંપની શૈરની વહેંચણી ક્યારે કરી શકે છે ?

उत्तर: कंपनी किमान ठेवी रक्कम एवढे अर्ज मिळाल्यानंतरच शेअर्सचे वितरण करू शकते.

(25) સંચાલકો શૈર -બજારમાં શૈરના લિસ્ટિંગ માટે શા માટે અરજી કરે છે ? 

उत्तर: शेअरच्या खरेदी विक्री साठी संचालक शेअर लिस्टिंग साठी अर्ज करतो.

(1) જાહેર જનતાને કંપની સાથે પત્રવ્યવહાર કરવો હોય તો ક્યાં કરશે?

उत्तर: जर जनतेला कंपनीशी पत्रव्यवहार करायचा असेल तर कंपनीचे नोंदणीकृत कार्यालयात (रजिस्टर ऑफिस) करावा लागेल.

(2) નામના અંતે કઈ કંપનીએ ‘લિમિટેડ” લખવું પડે? 

उत्तर: प्रत्येक सार्वजनिक कंपनीला त्याच्या नावाच्या शेवटी 'मर्यादित / लिमिटेड' लिहावे लागते..

(3) કઈ કંપનીએ નામના અંતે “પ્રાઇવેટ લિમિટેડ' લખવું પડે? 

उत्तर: खाजगी कंपनीला नावाच्या शेवटी 'प्रायव्हेट लिमिटेड' लिहावे लागते.. 

(4) કંપનીનું અદાલતી કાર્યક્ષેત્ર કયા આધારે નક્કી કરી શકાય?

उत्तर: कंपनीचे अधिकार क्षेत्र कंपनीच्या नोंदणीकृत कार्यालयाच्या पत्त्याच्या आधारावर निश्चित केले जाऊ शकते.

(5) વ્યક્તિને કંપનીના દસ્તાવેજો તપાસવાના હોય, તો તેને ક્યાં જોવા મળે ? 

उत्तर: जर कंपनीचे सदस्य किंवा इतर कोणतीही व्यक्ती किंवा समूहाला कंपनीची कागदपत्रे तपासू इच्छित असतील,

जर त्यांना अतिरिक्त माहिती मिळवायची असेल तर ते नोंदणीकृत कार्यालयाशी संपर्क साधू शकतात.

(6) બાંયધરીથી મર્યાદિત કંપની જેમાં શૈર હોય તેમાં મૂડીની કેટલી કલમ હોય છે ?

उत्तर: बायंधरीने मर्यादित कंपनीमध्ये भागभांडवल आहे त्याच्याकडे भांडवलाचे दोन कलम असतात. 

(7) બાંયધરીથી મર્યાદિત કંપનીમાં સભ્યોની જવાબદારી કેટલી હોય છે ?

उत्तर: हमीद्वारे मर्यादित असलेल्या कंपनीतील सदस्यांचे दायित्व त्याने दिलेल्या हमीपुरते मर्यादित आहे.

(8) કંપનીના અસ્તિત્વ વિશે કયો દસ્તાવેજ ખ્યાલ આપે છે?  

उत्तर: कंपनीचा आवेदनपत्र कंपनीच्या अस्तित्वाबद्दल कल्पना देतो. 

(9) ‘એકલ વ્યક્તિ કંપની' કોને કહેવાય ?

उत्तर: एका व्यक्तीने स्थापन केलेल्या आणि नोंदणी केलेल्या कंपनीला एकल व्यक्ती कंपनी म्हणतात.

(10) શૈરથી મર્યાદિત કંપનીના શૈર -હોલ્ડરોની જવાબદારી કેવી હોય છે? 

उत्तर: शेअरने मर्यादित कंपनीच्या भागधारकांची जबाबदारी मर्यादित आहे 

(11) જાહેર જનતાને કંપનીમાં નાણાં રોકવા માટે પ્રાથમિક માહિતી ક્યાંથી મળી શકે ?

उत्तर: कंपनीमध्ये पैसे गुतंवणूक करण्यासाठी जनतेला लागणारी प्राथमिक माहिती. कंपनीच्या आवेदनपत्रात मिळू शकते.

(12) આવેદનપત્ર કંપનીનો કેવો દસ્તાવેજ છે ?

उत्तर: आवेदनपत्र हा कंपनीचा महत्त्वाचा, मूलभूत आणि घटनात्मक दस्तऐवज आहे. 

(13) આવેદનપત્રનો ઉદ્દેશ શો છે ?

उत्तर: आवेदनपत्राचा हेतू शेअरधारक, घेणेकरी आणि कंपनीशी सबंध असणाऱ्या सर्वांना कंपनीच्या उद्दिष्टांविषयी माहिती देण्याचे आहे.

(14) લૉર્ડ કેન્સરના જણાવ્યા અનુસાર આવેદનપત્ર એટલે શું ?

उत्तर: लॉर्ड कॅन्सरच्या मते, "आवेदनपत्र कंपनीचे संविधान आहे जे कायद्यानुसार स्थापित कंपनीच्या अधिकाऱ्यांच्या मर्यादा ठरवते."

(15) આવેદનપત્રની જોગવાઈઓ કેવી ન હોવી જોઈએ? 

उत्तर: आवेदनपत्राच्या तरतुदी कंपनी कायदा 2013 च्या तरतुदी विरुध्द नसाव्यात.

(16) કંપનીનાં કયાં કાર્યોને સત્તા બહારનાં કાર્યો ગણવામાં આવે છે ?

उत्तर: आवेदनपत्रामध्ये दर्शवलेल्या उद्देशाबाहेर जाऊन कार्य केल्यास त्याला सत्ते बाहेरचे कार्य म्हणतात.

(17) આવેદનપત્રમાં સામાન્ય રીતે કુલ કેટલી કલમો હોય છે ?

उत्तर: आवेदनपत्रामध्ये सामान्यतः एकूण 6 कलम असतात..

(18) કયા કારણસર કંપનીનું નામ હોવું આવશ્યક છે ?

उत्तर: कंपनीचे नाव आवश्यक आहे कारण ती एक कृत्रिम तसेच कायदेशीर व्यक्ती आहे.

(19) આવેદનપત્રમાં કઈ કલમ સૌથી અગત્યની કલમ છે?

उत्तर: आवेदनपत्रात ध्येयाची कलम सर्वात महत्वाचे कलम आहे

(20) કંપનીનું ધ્યેય કેવું ન હોવું જોઈએ ?

उत्तर: कंपनीचे ध्येय कंपनी कायद्यातील तरतुदींविरूद्ध, सार्वजनिक धोरणाविरोधात आणि भारताच्या संविधाना विरोधात नसावेत.

(21) સત્તા બહારનાં કાર્યો માટે સંચાલકો કોના માટે જવાબદાર ઠરે છે ? 

उत्तर: सत्तेबाहेरच्या कृतींसाठी प्रशासक तृतीय (त्रयस्थ/ त्राहित) पक्षाला जबाबदार असतात. 

(22) કયા પ્રકારની કંપનીમાં મૂડીની કલમ ફરજિયાત છે? 

उत्तर: शेअर भांडवलापुरती मर्यादित कंपनीमध्ये भांडवली कलम अनिवार्य आहे.

(23) કઈ કંપનીમાં મૂડીની બે કલમો હોય છે?

उत्तर: जर कंपनी हमीद्वारे मर्यादित असेल आणि त्याच्याकडे भागभांडवल असेल तर अशा कंपनीकडे दोन भांडवली कलमे असतात.

(24) આવેદનપત્રની કઈ કલમ પરિવર્તનશીલ છે? 

उत्तर: आवेदनपत्रातील ठेवीची कलम (भरण्याची कलम) परिवर्तनशील आहे.

(25) કંપનીમાં ખાસ ઠરાવ પસાર કરીને શૈર -મૂડીમાં કરેલો ઘટાડો ક્યારથી અમલમાં શકે છે.